Autor wpisu
Katarzyna Korszyńska
Kara Umowna
W biznesie każdy przedsiębiorca spotyka się na co dzień z różnymi rodzajami umów. Często jest również stroną takiej umowy, a nie rzadko także jej inicjatorem. Przy sporządzaniu umów kierujemy się tzw. zasadą swobody umów (art. 3531 Kodeksu cywilnego), czyli krótko mówiąc, kształtujemy jej zapisy zgodnie ze swoimi wytycznymi i potrzebami dla danego rodzaju umowy. W ustawie Prawo przedsiębiorców, art. 8 przywołuje i potwierdza powszechnie znaną zasadę: „co nie jest prawem zabronione, jest dozwolone”. Warto o tym pamiętać podczas sporządzania i negocjowania umów.
Kara umowna – czy warto?
Kara umowna zwana jest czasami odszkodowaniem umownym i ma na celu wzmocnić pozycję wierzyciela względem dłużnika. Nie jest ona prawem zabroniona, a wręcz przeciwnie, jej zastosowanie w zapisach umowy jest dopuszczone przepisami art. 483 – 484 Kodeksu cywilnego.
Głównym zadaniem kary umownej jest zapewnienie wierzycielowi zapłaty ustalonego w umowie odszkodowania w przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania umowy przez dłużnika, z pominięciem dochodzenia swoich praw na drodze sądowej.
Poniżej przedstawiam krótkie i podstawowe porównanie pomiędzy karą umowną i odszkodowaniem na zasadach ogólnych, które może pomóc w odpowiedzi na pytanie „czy warto?”
|
Kara umowna |
Odszkodowanie na zasadach ogólnych |
|
|
|
|
|
|
- skuteczne i ważne zastrzeżenie kary umownej w umowie, - niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania niepieniężnego |
- niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania, - powstanie szkody, - związek przyczynowy pomiędzy niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem zobowiązania a szkodą |
Zapamiętaj:
- Kara umowna dotyczy tylko zobowiązań niepieniężnych
- W zależności od postanowień dotyczących kary umownej wierzyciel:
- nie może żądać od dłużnika zapłaty sumy wyższej, niż przewidziana w umowie wysokość kary umownej,
- może żądać od dłużnika zapłaty albo z tytułu kary umownej, albo z tytułu odszkodowania,
- może żądać od dłużnika zapłaty kary umownej i odszkodowania uzupełniającego do wysokości poniesionej szkody w przypadku, gdy szkoda przewyższa wysokość kary umownej,
- może żądać jednocześnie zapłaty kary umownej i odszkodowania
- W przypadku kary umownej wierzyciel nie musi wykazywać powstania szkody i jej wysokości z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy przez dłużnika (również przed sądem)
- Wysokość kary umownej oraz zasady i warunki jej zapłaty określane są dowolnie przez strony umowy – zgodnie z zasadą: „co nie jest prawem zabronione, jest dozwolone”; i nie zależą od wysokości i rozmiaru szkody.
Podsumowując należy zwrócić uwagę, że zastosowanie kary umownej jest przydatne w szczególności dla takich stosunków prawnych, gdzie wykazanie przez wierzyciela wysokości doznanej szkody jest bardzo trudne lub praktycznie niemożliwe, np. utrata zysku przy awarii serwerów i/lub stron internetowych.
